“ความสุขเหมือนเงา อยู่กับเราตลอดเวลา
ไม่ต้องดิ้นรนไขว่คว้า ถึงเวลาก็มาเอง”
ทาคายามา (Takayama)
ฉันพบร้าน Enkuudo โดยบังเอิญในวันสุดท้ายที่อยู่ที่ทาคายามา แถมมีเวลาไม่เกิน 15 นาทีก่อนที่จะต้องรีบขึ้นรถบัสเพื่อมุ่งหน้าไปชิราคาวาโกะ
สองสาวนั่งรออยู่ที่สถานีรถโดยสารแล้ว
ฉันอาสาออกมาซื้อหาของกินรองท้องระหว่างเดินทาง ใกล้เที่ยงแล้ว สาวน้อยอาจบ่นหิวได้
ทางเดียวที่จะทำให้เธอไม่บ่น คือหาของกินปิดปาก
แต่ไม่ได้อาหาร กลับได้ ‘ตุ๊กตาแห่งความสุข’ แทน

เรื่อง : มนทิรา จูฑะพุทธิ
ภาพสีน้ำ : Kimsui
ฉันสะดุดตากับร้านของคุณป้ามาก เมื่อเทียบกับร้านรวงรอบข้าง ร้านนี้เหมือนหลุดออกมาจากอดีต
อดีต…ที่ถูกส่งต่อมาจนถึงปัจจุบัน
งานแกะสลักหินชิ้นใหญ่วางเด่นอยู่หน้าร้าน ส่วนในตู้โชว์กระจกใสบานใหญ่ งานหัตถกรรมพื้นบ้านวางเรียงราย โดยเฉพาะงานไม้แกะสลักไม่ลงสี อวดความงามตามธรรมชาติของลายเนื้อไม้ ซึ่งถือเป็นสินค้าขึ้นชื่อของเมืองทาคายามา
ด้วยความเป็นคนชอบของเก่า ชอบงานฝีมือ จึงเหมือนถูกมนต์สะกดให้เดินเลี้ยวซ้ายเข้าร้านโดยไม่ต้องเสียเวลาคิด ทั้งที่มีเวลาน้อยนิดเต็มที
ถือคติ…ผู้หญิงเลี้ยวซ้าย ผู้ชายเลี้ยวขวา

ภายในร้าน บรรยากาศยิ่งย้อนยุคเข้าไปอีก คุณป้ากำลังนั่งเย็บตุ๊กตาตัวน้อยอยู่หลังร้านอย่างเงียบๆ
ฉันเดินเข้าไปดูใกล้ๆ…
ตุ๊กตาหน้าตาน่าเอ็นดูหลายสิบตัววางอยู่ในถาดไม้ เตรียมประกอบร่าง
คุณป้าเงยหน้าขึ้นมายิ้มเมื่อเห็นฉันแสดงความสนใจ พร้อมยื่นกระดาษโน้ตสีชมพูแผ่นเล็กๆ ให้
ข้อความเขียนเป็นภาษาอังกฤษ

ฉันถามคุณป้าว่า…
“ตัวไหนคือตุ๊กตาแห่งความสุขคะ”
คุณป้ายิ้ม แล้วชี้ทุกตัว
เข้าใจเองว่า คุณป้าคงหมายถึงว่า ตุ๊กตาทุกตัวคือความสุข
เพราะสีหน้าคุณป้ามีความสุขมากขณะนั่งเย็บตุ๊กตา
ฉันหยิบตุ๊กตา 2 ตัวที่มีลายผ้าสีต่างกัน สูงไล่เลี่ยกัน ลองวางคู่กัน
ไม่เหมือนกัน แต่อยู่ด้วยกัน แล้วลงตัว
แค่เห็น…ก็ยิ้มแล้ว
สมเป็นตุ๊กตาแห่งความสุขจริงๆ
ฉันบอกคุณป้าว่า…
“ถ้ามีเวลา จะกลับมาอีกค่ะ”
ฉันมอบตุ๊กตาแห่งความสุขให้เพื่อนสาว
ความสุขเหมือนตุ๊กตา อยู่กับเราตลอดเวลา
เพื่อนสาว…ยิ้ม
สาวน้อยเห็นตุ๊กตาน่ารัก ปรี่เข้ามาขอดู
ความสุขเหมือนตุ๊กตา อยู่กับเราตลอดเวลา
สาวน้อย…ยิ้ม
สมเป็นตุ๊กตาแห่งความสุขจริงๆ

ก่อนวันสุดท้ายในญี่ปุ่น ฉันต้องกลับมาขึ้นรถที่ทาคายามาเพื่อต่อไปยังนาโกยา เรามาถึงก่อนกำหนดตารางเวลารถออก มีเวลาอีกกว่าชั่วโมง
ไม่ต้องบอกก็ทายออกว่าฉันไปไหน
คราวนี้คุณป้ายิ้มกว้างเมื่อเห็นฉันอีกครั้ง
“จำหนูได้มั้ยคะ”
“จำได้สิ happiness doll” พูดพลางยิ้มหวาน
ฉันปล่อยให้สองสาวเลือกตุ๊กตาแห่งความสุขเพิ่ม แล้วปลีกตัวมายืนคุยกับเจ้าของร้าน
คุณป้าเรียวโกะอายุ 70 กว่าแล้ว แต่ยังมีความสุขที่จะส่งต่อตุ๊กตาแห่งความสุขให้กับคนรุ่นหลัง เธอเล่าว่าหัดทำตุ๊กตามาจากคุณแม่ ตอนนี้เธอไม่ค่อยได้ลงมือทำเองเพราะแก่แล้ว ส่งต่อความสุขให้ลูกสาว

ว่าแล้วก็ผายมือไปยังหญิงสาวที่นั่งสาวไหมอยู่หลังร้าน
เราต่างยิ้มให้กัน
ฉันยืนมองลูกสาวคุณป้าเตรียมทอผ้าด้วยเครื่องทอโบราณด้วยความชื่นชม ยุคดิจิตอลที่ทุกอย่างรวดเร็วราวสายฟ้าแลบ แต่ที่นี่ ณ ร้านแห่งนี้ เวลาดูเหมือนจะหยุดนิ่ง

คุณป้าเล่าเสริมว่า ละแวกนี้มีร้านนี้ร้านเดียวที่เย็บตุ๊กตาแห่งความสุข
จริงค่ะ ฉันไม่เห็นตุ๊กตาแห่งความสุขที่ร้านไหนเลย ส่วนใหญ่จะมีแต่ซูรุโบโบะ (Sarubobo) ตุ๊กตาลิงน้อยสีแดง ไร้หน้า สัญลักษณ์ของเมืองทาคายามา
ซูรุโบโบะเป็นตุ๊กตานำโชค เชื่อกันว่าจะช่วยให้ผู้หญิงคลอดลูกง่ายและปลอดภัย คุณย่าคุณยายมักจะเย็บตุ๊กตาลิงน้อยให้หลานๆ ด้วยความเชื่อว่าจะทำให้เด็กน้อยเติบโตแข็งแรงและมีสุขภาพดี
คนที่ชอบตุ๊กตา ถ้ามาเมืองทาคายามาคงเพลิน เพราะนอกจากตุ๊กตาแห่งความสุข ยังมีตุ๊กตากิโมโน ซึ่งสีสันเครื่องแต่งกายแต่ละชุด…แต่ละชุด ล้วนปราณีต ละเอียด และงดงามเกินบรรยาย เฉพาะซูรุโบโบะอย่างเดียวก็เต็มเมืองแล้ว เพราะมีทุกไซส์ ทุกสี ทุกท่าทาง
เป็นเมืองที่มีชื่อเสียงเรื่องตุ๊กตาจริงๆ ถึงขนาดมีเทศกาล Takayama doll’s Festival ซึ่งจัดเป็นประจำทุกปี
ติ่งตุ๊กตาต้องติดตาม

ฉันไม่ได้ถามคุณป้าเรียวโกะถึงความหมายของตุ๊กตาแห่งความสุข ว่ามีความเชื่อเช่นไร
เพราะฉันเชื่อในสิ่งที่เห็น
เพราะฉันเชื่อในความรู้สึกของตัวเอง
ใครที่มีโอกาสไปทาคามายา อย่าลืมแวะร้าน Enkuudo
happiness doll ของคุณป้ามีมนต์วิเศษ เสกความสุขได้จริงๆ
ข้อมูลเพิ่มเติม
Enkuudo
6 Ten Man, Takayama, Gifu
Phone/Fax :+81 (0) 577321385
www.enkuu.sakura.ne.jp